همه چیز درمورد شپش سر

نکات اساسی برای تشخیص و درمان شپش:
به دلایل مختلفی که در حال حاضر بنای پرداختن به آن را نداریم در سالهای اخیر شیوع آلودگی شپش در جامعه ما فزونی گرفته است بدین لحاظ در این پست وبلاگ به تشخيص و درمان این مشکل فراگیر به صورتی که برای عموم مردم قابل استفاده باشد می‌پردازیم.
شپش چیست؟!
شپش در واقع نوعی حشره ریز است که به صورت اجباری در بدن انسان زندگی می‌کند یعنی این که در بیرون بدن انسان این حشره قادر به زندگی نیست و ظرف یک روز میمیرد.
شپش چند نوع است؟
سه نوع:شپش سر. شپش بدن. شپش ناحیه عانه(یا ناحیه تناسلی)
شپشی که در جامعه ما شایع شده شپش سر است و از این به بعد هرگاه صحبت شپش را بدون تعیین نوع آن کردیم منظورمان شپش سر میباشد

علت ابتلا به شپش چیست؟
شپش فقط از طریق انتقال فرد آلوده به سالم انتقال میابد .پس علت آلودگی به شپش را نباید کثیفی و عدم رعایت بهداشت دانست بلکه هرکس آلوده شده حتما آنرا از فرد دیگری گرفته است.
شپش چگونه انتقال میابد؟
شپش حشره ای است که قادر به پرواز نیست بلکه فقط با راه رفتن جابجا می‌شود. به دو صورت منتقل میگردد.
۱. انتقال مستقیم:در این حالت تماس مستقیم موی سر افراد یا بچه‌هایی که شپش دارند با افراد سالم، باعث انتقال آن میگردد.
۲تماس غیر مستقیم:در این حالت ماندن حشره یا تخم آن روی اشیاء مثل شانه ،روسری،ملافه،فرش و تماس فرد دیگری با آن، سبب سرایت بیماری میگردد.
اینجاست که باید بدانیم حشره بیرون بدن انسان یک روز میتواند زنده بماند و تخم آن تا دو هفته قابلیت تبدیل شدن به شپش را دارد.
آیا شپش موجب انتقال بیماری میشود؟
خیر شپش سر باعث انتقال هیج بیماری واگیری نمیشود.
چرخه زندگی حشره:
حشره در حالی که از پا به مو ها چسبیده در پوست سر از خون انسان ، تغذیه میکند .طول دوره زندگی حشره بالغ حدودا ۳۰روز است حشره ماده در دوره زندگی خود ۳تا ۶تخم میگذارد
واز تخمها ظرف ۸تا۹روز نوزاد شپش خارج میگردد و بین حدود ۹تا ۱۲ روز طول میکشد تا نوزاد شپش بالغ گردد. شپش و تخم آن در دمای حدود ۵۵درجه سانتی گراد از بین می‌روند. شپش بیرون بدن انسان به مدت یک روز و تخم آن به مدت ۱۴روز توانایی زنده ماندن دارند.
چگونه شپش را تشخیص دهیم؟
تشخیص شپش معمولا راحت است:
اگر خود حشره یا تخم (رشک)آنرا ببینم تشخیص قطعی است. حشره بالغ معمولا به لابلای موها و روی پوست سر پناه می برد در نتیجه اغلب به چشم نمی آید ولی رشک ها به صورت دانه های ریز سفیدی که بی شباهت به شوره نیستند دیده می‌شود
ولی تفاوت اصلی آنها با شوره این است که بر خلاف شوره ،این ها سخت و محکم به مو چسبیده اند و با تلنگر جدا نمیگردند .
در اینجا امکان دارد رشک با مشکلی دیگر که از نظر ظاهر مشابه تخم شپش است ولی در اصل چیز دیگری است اشتباه گردد و آن چیزی نیست جز غلاف مو: غلاف مو شبیه رشک به ساقه مو چسبیده است و همچون رشک با تلنگر زدن به ساقه مو ،از آن جدا نمیشود لذا احتمال زیادی دارد که با رشک اشتباه گردد ولی غلاف مو را چگونه بشناسیم؟
غلاف مو دور تا دور ساقه مو را گرفته در حالی که رشک از کنار به مو چسبیده است و اگر غلاف مو را با دست بکشیم راحت از ساقه مو جدا میشود ولی رشک به راحتی جدا نمیگردد.
درمان:
درمانها دو دسته اند:
الف . درمانهای شیمیایی یعنی آنها که نوعی حشره کش مجاز دارند. بهترین آنها و در خط اول، درمانی است که خوشبختانه امروزه در ایران موجود است و نام آن پرمترین میباشد که به شکل شامپو برای شپش استفاده می‌گردد . این شامپو درجه امنیت بالایی دارد و حتی در کودکان هم از سن دو ماهگی به بعد میتواند به کار رود.
شامپو لیندان گزینه دیگر درمانیست ولی با توجه به اینکه امکان بسیار کمی دارد که در کودکان تشنج زا باشد استفاده آن در بسیاری از کشورها منسوخ شده است. هر دو درمان ذکر شده فقط روی خود حشره تاثیر دارند و روی تخم آن (رشک ها )تاثیری ندارند.
ب. درمانهای فیزیکی مثل وازلین،روغنهای گیاهی مثل روغن بادام یا روغن زیتون،سُس مایونز درمانهایی هستند که با غوطه ور کردن حشره ،اجازه نمیدهند اکسیژن و هوا به آن برسد در نتیجه باعث خفگی حشره میگردند .این درمانها برای موثر بودن باید ۶ تا ۸ ساعت روی سر باقی بمانند. این نوع درمانها نیز فقط روی خود حشره (و نه رشک آن) موثرند.
چند بار شامپو یا درمان فیزیکی استفاده گردد:
در مورد استفاده از شامپوی پرمترین و یا درمانهای فیزیکی باید بدانیم درمان باید ۷روز بعد دوباره تکرار گردد. چرا که همان طور که آمد درمانها روی رشک ها تاثیر ندارند و رشک های فعلا موجود طی یک هفته بعد تبدیل به نوزاد شده و از تخم بیرون می‌آیند.لذا درمان یک هفته بعد در از بین بردن آنها بسیار لازم خواهد بود.
با رشک ها چکار کنیم؟
مبارزه با رشک ها سخت ترین بخش کار است که اگر درست انجام نگیرد شکست درمان حتمیست.
بهترین کار برای از بین بردن رشک ها استفاده از محلول آب و سرکه در سر است به طوری که ابتدا یک یا دو لیوان سرکه را با حجم مساوی از خودش با آب مخلوط میکنیم و محلول را به سر میریزیم و اجازه میدهیم نیم ساعت روی سر بماند بعد با شانه دندانه ریز یا با دست رشک ها را از ساقه مو جدا میکنیم. گرچه کاری وقت گیرست ولی باید با صبر و حوصله انجام گیرد .این کار روزی یکبار کافیست تا اطمینان حاصل شود دیگر رشکی در سر ملاحظه نمی گردد.
ضد عفونی وسائل و لباسها:
در مورد لباس و ملافه باید آنچه که در ۴۸ساعت گذشته مورد تماس بوده، ابتدا با آب گرم با دمای ۶۰درجه(نه آب جوش )شسته شود و بعد از خشک شدن اتو شود. این کار بهتر است در هفته اول هر روز تکرار گردد.اگر امکان شستشوی بعضی اقلام مثل پتو یا لحاف نبود میتوان آنها را در پلاستیک قرار داده و در دو هفته از دسترس خارج کرد(چرا که تخم شپش بعد از دو هفته قابل حیات نیست ).راهروها ،فرش و ...را باید روزی یکبار جارو برقی کشید.
علت عود یا عدم درمان شپش چیست؟
معمولا عود شپش به علت تماس مجدد با فرد آلوده است. کسی که یکبار شپش بگیرد در مقابل دفعات بعد مصونیت و ایمنی پیدا نمیکند و چنانچه دوباره با شخص آلوده تماس یابد مبتلا میگردد.
علت دیگر عود یا عدم درمان میتواند باقی ماندن رشکها باشد که از بین بردن و جداکردن آنها از مو اهمیت زیادی دارد
گاهی باید موها کوتاه شود تا جواب به درمان بهتر گردد.
چه موقع کودک میتواند به مدرسه برگردد؟
قبلا توصیه میشد تا در سر کودک رشک ملاحظه می گردد از حضور در مدرسه برای پیشگیری از انتقال سایر کودکان، خود داری کند. بعدا معلوم شد چنین توصیه ای لازم نیست ضمن اینکه میتواند چندین روز کودک را از درس و مدرسه عقب بیاندازید لذا در حال حاضر توصیه می‌گردد بعد از یکبار استفاده صحیح از شامپو امکان حضور کودک در مدرسه وجود دارد ضمن اینکه بقیه درمان در منزل توسط والدین در ساعات غیر مدرسه پیگیری می‌شود.

دانایی سلامتی زیبایی...